Sayın Üyemiz,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden (TOBB) Odamıza gelen yazıda, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 13.02.2023 tarihli yazısına atfen, depremden etkilenen yükümlülerin mağduriyet yaşamamasını teminen, gümrük rejimleri ve uygulamaları kapsamında yükümlülük getiren ve hak düşümüne sebep olan sürelerin durdurulması/uzatılması ile transit rejimi kapsamındaki bazı para cezalarına dair tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine Ticaret Bakanlığı tarafından gönderilen yazıya ilişkin bilgi verilmektedir.
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem felaketi sebebiyle Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün görev ve yetki alanı itibarıyla düzenleme yapılması ihtiyacı hasıl olmuştur.
4458 sayılı Gümrük Kanununun uygulanmasına ilişkin Gümrük Yönetmeliğinin “Süre ve süre uzatımı” başlıklı 31 inci maddesi;
“(1) Kanunda belirtilen süreler aksine bir hüküm bulunmadıkça uzatılamaz veya ertelenemez. Ancak, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerden herhangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar bu süreler işlemez.
(2) Süresi dışında yapılan müracaatlarda, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerin süresi içerisinde meydana geldiğini kanıtlayan belge ibrazı halinde ilgili gümrük idaresince mücbir sebep ve beklenmeyen hallere ilişkin olarak ibraz edilen belgelere göre ek süre verilir.
(3) Mücbir sebep ve beklenmeyen haller şunlardır;
a) Doğal afetler (yangın, yer sarsıntısı, su basması, don, fırtına, kasırga vb.)
b) Kanuni grev ve lokavtlar,
c) Genel salgın hastalık,
ç) Kısmi veya genel seferberlik ilanı,
d) Devletçe konulan yasaklar, abluka veya savaş hali, terör,
e) Ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk,
f) Yükümlü firmanın iflası veya şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü,
g) Yükümlü firmanın faaliyetinin kamu otoritelerince durdurulması,
ğ) Yükümlünün iradesi dışında meydana gelen ve müdahalesiyle önlenemeyecek diğer durumlar.”
hükmünü amirdir.
Bu çerçevede, 08.02.2023 tarihli ve 32098 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 6785 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararıyla olağanüstü hal ilan edilen 10 ilde (Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa) bulunan yükümlülerin tüm gümrük idarelerindeki işlemleri ve diğer illerde bulunan yükümlülerin bu illerdeki gümrük idarelerinden yapılan işlemlerinde;
– Gümrük Kanununun 46 ncı maddesinin ikinci fıkrası ve 70 nci maddesinin ikinci fıkrasındaki sürelere ilişkin talep edilen ek sürelerin,
– Anılan Kanunun 211 inci maddesinin ikinci fıkrası, 212 nci maddesi, 213 üncü maddesinin dördüncü fıkrası ve 214 üncü maddesinde belirtilen sürelerin,
– Anılan Kanunun 242 nci maddesinde belirtilen sürelerin,
– Gümrük Yönetmeliğinin 38 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen sürenin,
– Aynı Yönetmeliğin 181 inci maddesinin on birinci fıkrasında belirtilen sürenin,
– Aynı Yönetmeliğin 207 nci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen sürenin,
– Aynı Yönetmeliğin 417 nci maddesi kapsamında ihracat veya yeniden ihracat amacıyla geçici depolama yerlerine konulan eşya ile geçici depolama yerine konmaksızın ihraç edilecek eşyaya ilişkin sürelerin,
06.02.2023 tarihinden önce dolmamış olması kaydıyla, 31.07.2023 tarihine kadar, Gümrük Yönetmeliğinin 31 inci maddesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Diğer yandan, geçici ithalat rejimi ve gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamında, bahsi geçen 10 ilde merkezi bulunan firmaların getirdiği eşya veya anılan rejimler kapsamında bu 10 ilde bulunan eşya için rejime ilişkin süre, Gümrük Yönetmeliğinin 31 inci maddesi uyarınca 06.02.2023 tarihinden 31.07.2023 tarihine kadar işlemeyecektir.
Öte yandan, gümrük idaresince izin verilen hariçte işleme izni kapsamında yurtdışına gönderilen eşyanın geri getirilmesi için gereken rejime ilişkin süre söz konusu 10 ilde merkezi bulunan firmalar veya bu 10 ile getirilecek eşya için Gümrük Yönetmeliğinin 31 inci maddesi uyarınca 06.02.2023 tarihinden 31.07.2023 tarihine kadar işlemeyecektir.
Ayrıca, söz konusu on ilde bulunan, geçici ithalat rejimi kapsamında ülkemize giriş yapan ve 06.02.2023 tarihinden önce süresi sona eren veya bu tarihten sonra süresi sona erecek olan kişisel kullanıma mahsus yabancı plakalı kara taşıtları için yurtta kalma süreleri herhangi bir başvuru aranmaksızın 31.07.2023 tarihine kadar uzatılmıştır. Ancak, 06.02.2023 tarihinden önce süresi sona eren taşıtlar için Kanunun süre aşımına ilişkin hükümleri uzatılmış süreler hariç uygulanır.
Bununla birlikte, Doğu Akdeniz, Orta Akdeniz, GAP, Fırat ve İpekyolu Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri bağlantıları gümrük idareleri hareketli ve/veya varışlı transit beyanlarında 31.07.2023 tarihine kadar;
– Transit beyanına ilişkin varış gümrük idaresince tespit edilen eksiklik ve fazlalık takibatlarında Gümrük Yönetmeliğinin 239 uncu ve 240 ıncı maddelerinde yer alan sürelerin uygulanmaması,
– Süre aşımlarında Gümrük Kanununun 241 inci maddesinde yer alan idari para cezası uygulanmaması,
– Varış/çıkış gümrük idaresi değişikliklerinde Gümrük Kanununun 241 inci maddesinde yer alan idari para cezasının uygulanmaması,
– Transit beyannamelerinin iptallerinde idari para cezasının uygulanmaması,
gerekmektedir.
Diğer taraftan 31.07.2023 tarihine kadar;
– Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği ile Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Sıra No:1) kapsamında, adı geçen 10 ilde bulunan yükümlüler ile sınırlı olmak üzere, gümrük idaresine bildirim yapma veya belge sunma, gümrük idaresi tarafından bildirilen eksiklikleri giderme, sunulan belgelerde güncelleme yapma gibi yükümlülükler için belirlenen sürelerin uygulanmaması,
– Gümrük Uzlaşma Yönetmeliğinin 18 inci maddesinin birinci fıkrasında geçen 45 günlük sürenin uygulanmaması,
– Uzlaşma davetiyesi gönderilmiş olan uzlaşma görüşmeleri öncesinde mutlaka yükümlüler ile iletişime geçilmesi, iletişime geçilememesi halinde görüşmenin gelen uzlaşma erteleme taleplerinin anılan Gümrük Uzlaşma Yönetmeliğinin 17 nci maddesinin ikinci fıkrası dikkate alınmaksızın olumlu karşılanması,
gerekmektedir.
